Ekzaminimet rutinore oftalmologjike rekomandohen të bëhen një herë në vit, edhe për pacientët që nuk kanë fare problem, sepse vetëm në këtë mënyrë mund të zbulohet në kohë nëse ka ndonjë sëmundje që në fillim mund të mos shfaqet fare me asnjë simptomë.

Një vonesë edhe prej disa vitesh mund të bëjë dallimin midis shikimit normal dhe verbërisë, ndërkohë që disa raste mund të jenë shumë të dukshme, ndërsa në disa raste tjera mund të ndodhin në mënyrë tinëzare dhe të padukshme.

Në punën time të përditshme kam parë shumë shembuj të ndryshëm, ku për shkak të një ekzaminimi të vonuar, fatkeqësisht nuk është e mundur të fillohet trajtimi në kohë dhe për këtë shkak ndodh humbja e shikimit.

Si shembull, do të përmend një pacient që erdhi për herë të parë për ekzaminim me insistimin e vajzës së tij. Ai ankohej për një kohë të gjatë se kishte një dhimbje të lehtë në zonën e syrit, por nuk kishte vendosur të vizitonte mjekun. Në ekzaminimin u zbulua tension shumë i lartë i syve dhe glaukomë kronike me dëmtim të avancuar të nervit të syrit. Me terapinë e dhënë arritëm të normalizojmë tensionin e syve, por fatkeqësisht ende nuk ekziston terapi që do të ketë sukses në rikthimin e ndryshimeve të nervit, prandaj pacienti më në fund kishte vrtëm rreth 10% të shikimit.

Edhe pse ky është një shembull i frikshëm, tregon se sa i nevojshëm është kryerja e një ekzaminimi të rregullt dhe rutinor.

Një shembull tjetër është një vajzë 4-vjeçare, prindërit e së cilës e sollën për një ekzaminim rutinore , pa asnjë simptomë. Gjatë ekzaminimit u zbulua se vajza ka dioptri në njërin sy shikim të dobët, gjegjësisht shikim të pazhvilluar dhe duke qenë se syri tjetër nuk kishte dioptri, prindërit nuk kishin vërejtur se ajo nuk shihte. I është përshkruar dioptria e duhur, si dhe ushtrime me mbulim të plotë të syrit të shëndetshëm, duke e detyruar kështu të shohë vetëm me syrin më të dobët dhe të zhvillojë shikimin. Tek ajo me ndjekje të regullt u arrit mprehtësia vizuale maksimale në të dy sytë. Nëse kjo gjendje nuk zbulohej në kohë, shikimi i dobët i atij syri mund të ishte i përjetshëm, sepse fatkeqësisht pas vitit të 10-të të jetës këto ushtrime nuk kanë ose kanë shumë pak efekt.

Kjo është arsyeja pse është shumë e rëndësishme që të filloni kontrollet e rregullta të syve që në moshë të hershme, sepse ndryshimet e patrajtuara mund të jenë të pakthyeshme dhe të ndikojnë më tej në të gjithë cilësinë e jetës.

Çfarë ndodh në një ekzaminim oftalmologjik?

Gjatë ekzaminimit, me ndihmën e biomikroskopit ekzaminohen strukturat e pjesës së përparme të syrit dhe qepallat dhe me thjerrzë shtesë shihet një pamje e zmadhuar e retinës dhe strukturave të tjera në pjesën e pasme të syrit.

Bebëza është e vetmja dritare në trup, e cila na lejon të shohim enët e gjakut të retinës dhe të zbulojmë herët edhe sëmundjet sistemike, si diabeti, tensioni i lartë i gjakut, kolesteroli i lartë dhe sëmundje të tjera të gjakut dhe reumatologjike.

Refraksioni është një procedurë për të përcaktuar dioptrinë që ekziston dhe nëse zbulohet një ndryshim në recetën e syzeve, mund të tregojë ekzistencën e gjendjeve të tjera, duke përfshirë kataraktin, keratokonusin, problemet e tiroides etj.

Kontrolli i rregullt i tensionit të syrit – tonometria është e rëndësishme për zbulimin e hershëm të glaukomës, e cila është shkaku kryesor i verbërisë. Glaukoma nuk ka simptoma derisa të jetë në fazën e avancuar dhe tashmë ka ndodhur një humbje e pakthyeshme e shikimit. Nëse glaukoma zbulohet në kohë, ajo mund të trajtohet në mënyrë efektive, zakonisht vetëm me terapi lokale – pika. Një mënyrë tjetër për të monitoruar këtë sëmundje është testimi i fushës së shikimot dhe ne e përdorim këtë test edhe në sëmundje të ndryshme neurologjike dhe të trurit.

Me kalimin e moshës, ndodhin ndryshime fiziologjike që janë normale, por mund të kenë ende një ndikim të madh në aktivitetet e përditshme – i tillë është rasti me shfaqjen e kataraktës, që është një mjegullim i thjerrëzës natyrale. Katarakti çon në zvogëlimin dhe turbullimin e shikimit, d.m.th., shikimin sikur përmes mjegullës. Kirurgjia e kataraktit është një nga procedurat kirurgjikale më të zakonshme të kryera dhe me një ekzaminim në kohë mund të zgjidhet koha më e mirë për operacion kur mund të kryhet në fazën më të sigurt dhe të përmirësojë ndjeshëm shikimin e pacientit.

Sindroma e syrit të thatë është një tjetër problem shumë i zakonshëm dhe një ekzaminim mund të zbulojë fazat e hershme të syve të thatë dhe të fillojë trajtimin, i cili do të lejojë funksionim më të rehatshëm dhe shikim më të qartë.

Ekzaminimet e rregullta oftalmologjike  janë të shkurtra dhe pa dhimbje, do të marrin maksimum një orë nga dita juaj dhe do të bëjnë një ndryshim të rëndësishëm në ruajtjen e shikimit të qartë dhe syve të shëndetshëm për pjesën tjetër të jetës tuaj. Edhe nëse nuk keni simptoma, caktoni një ekzaminim të rregullt të syrit, sepse sëmundjet më të rënda të syrit janë shpesh asimptomatike.

Deri herën tjetër,

dr. Kristina Shisharica
doctor